Streszczenia opublikowanych artykułów rocznika 2021

Szanowni Państwo, zachęcamy do zapoznania sie z krótkimi notkami o każdym z artykułów opublikowanych w Przeglądzie Psychologicznym w roku 2021

 

Tom 64 Nr 1 (2021)

DYLEMATY PSYCHOLOGII (ZA)STOSOWANEJ

Czy i jak wyniki badań naukowych prowadzone w psychologii mogą mieć (nieść) wartość praktyczną? Przed jakimi problemami stoi psycholog-badacz, kiedy stara się zadbać o to by wiedza zdobyta w procesie badawczym mogła być wykorzystana praktycznie? Czy schemat: pytanie- badanie-publikacja jest możliwy do przezwyciężenia? Na te i wiele innych pytań można znaleźć odpowiedź w najnowszym artykule Jana Cieciucha.

DYSTANS MIĘDZY IDEĄ A ZMIANĄ SPOŁECZNĄ

Mateusz Płatos i Kinga Wojaczek z Wydziału Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego szacują odległość między pomysłem a jego skuteczną implementacją. Jeśli bliski jest Ci pogląd, że w Polsce brakuje wypracowanych ścieżek tworzenia i wdrażania innowacji społecznych, to zapraszamy Cię do zapoznania się z artykułem: „Od pomysłu do zmiany społecznej”. Być może zmienisz zdanie. A na pewno dowiesz się więcej! Autorzy identyfikują możliwości i analizują bariery innowacji społecznych na podstawie trzech wdrożonych rozwiązań na rzecz osób ze spektrum autyzmu.

TERAPIA PTSD BEZ PONOWNEGO PRZETWARZANIA TRAUMY?

Międzyuczelniany zespół badaczy rozważa problem skuteczności metod leczenia PTSD. Realizowane przez dekadę badania nad efektywnością terapii przyniosły nową wiedzę dotyczącą porównania skuteczności psychoterapii, farmakoterapii i leczenia skojarzonego. Agnieszka Popiel i Bogdan Zawadzki omawiają projekt naukowy dotyczący programu terapii poznawczej, który nie wymaga skoncentrowania pracy w gabinecie psychoterapeuty na przetwarzaniu doświadczenia traumatycznego. Szczegóły w artykule: „Od badań podstawowych do wdrożenia metod terapii i profilaktyki PTSD”.

WYZWANIA KOMERCJALIZACJI NAUKI

Jeśli misją uniwersytetu jest prowadzenie badań, edukacja oraz generowanie innowacji a przez to rozwój otoczenia społeczno-gospodarczego, to komercjalizacja jest jednym ze sposobów realizacji tych zadań. Agata Kozłowska w swoim najnowszym artykule przybliża zawiłości komercjalizacji w obszarze nauk społecznych.

JAK WYKORZYSTAĆ N=100 000?

Artykuł Adama Tarnowskiego poświęcony jest prezentacji relacji między badaniami naukowymi a praktyką. Stworzenie opartego na dowodach systemu testów do oceny kierowców zawodowych umożliwiło zgromadzenie dużej (ok. 100 000 osób) bazy wiedzy, która z kolei pozwala na prowadzenie analiz naukowych np. dotyczących wypadkowości lub związku między wiekiem a sprawnością motoryczną. Koncepcja „Factory as Laboratory" ma zastosowanie również w psychologii - udane wdrożenie jest zarazem potwierdzeniem teorii.

STANDARDY DLA ROZPRAW DOKTORSKICH - POPRZECZKA WYŻEJ USTAWIONA?

Komitet Psychologii Polskiej Akademii Nauk podaje ważne kryteria, rekomendowane do spełnienia, w celu uzyskania stopnia doktora w dziedzinie psychologii na podstawie zbioru opublikowanych i powiązanych tematycznie artykułów naukowych. O wytycznych dla rozprawy doktorskiej jako monografii naukowej również przeczytasz w numerze 1 Przeglądu Psychologicznego.


Tom 64 Nr 2 (2021)

BATERIA KAPPa DO OCENY FUNKCJI POZNAWCZYCH

Zespół Sylwii Bedyńskiej dzieli się informacjami o unikalnym i nowatorskim zestawie narzędzi diagnozujących funkcje poznawcze dzieci i młodzieży. Zestaw KAPPa uwzględnia w swojej ocenie szereg szczegółowych obszarów i podobszarów poznawczych. Narzędzie zostało tak skonstruowane, aby umożliwić diagnozowanie zróżnicowanych grup: osoby uzdolnione, jak również z różnymi niepełnosprawnościami.

RESQL JAKO SPOSÓB NA BULLYING

Jeśli ważne jest dla Ciebie działanie na rzecz przeciwdziałania prześladowaniu i dręczeniu rówieśniczemu to raport dotyczący wyników z badań prowadzonych przez zespół badaczy z UW i SWPS jest właśnie dla Ciebie. Dowiesz się z niego o nowoczesnym systemie zapobiegania przemocy rówieśniczej: RESQL. Aplikacja mobilna czy panel wsparcia nauczyciela to tylko niektóre jego nowatorskie elementy. Artykuł przedstawia schemat wdrożenia systemu w szkołach oraz bardzo zachęcające wyniki badań ewaluacyjnych przeprowadzonych w ramach wdrożeń pilotażowych.

PROFILAKTYKA CYBERPRZEMOCY RÓWIEŚNICZEJ

Anna Szuster z Uniwersytetu Warszawskiego przedstawia w najnowszym wydaniu Przeglądu Psychologicznego Interdyscyplinarny Model Przeciwdziałania Agresji i Cyberprzemocy Technologicznej. W ramach artykułu praktycy mogą zapoznać się z programami lekcji ukierunkowanych na profilaktykę negatywnych zachowań rówieśniczych, zwłaszcza cyberprzemocy, prezentacjami multimedialnymi, filmami edukacyjnymi a nawet z dwoma aplikacjami mobilnymi pozwalającymi na prowadzenie ćwiczeń interaktywnych.

NAUKA I BIZNES – NOWE MOŻLIWOŚCI?

Dominika Maison i Daria Affeltowicz podejmują temat współpracy nauki i biznesu. Czy Polska może uczestniczyć w ogólnoświatowym trendzie zbliżania się nauki i przedsiębiorczości? Czy nauka powinna wspierać biznes? Czy może jest to relacja korzystna dla obu stron? Czy ta współpraca ma słabe punkty? Na te i wiele innych pytań znajdziecie odpowiedź w artykule badaczek z Uniwersytetu Warszawskiego.

GRY KOMPUTEROWE I PSYCHOLOGIA

W swoim artykule Paweł Strojny z Instytutu Psychologii Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego zachęca nas do zastanowienia się nad kwestią, jakie zadanie ma do wypełnienia psychologia wobec gwałtownego wzrostu popularności gier komputerowych. Pytanie nie jest nowe. Czy chodzi tylko o wsparcie w przeciwdziałaniu negatywnym skutkom grania? A może obszar, gdzie psychologia spotyka się z grami komputerowymi daje ciekawe możliwości rozwoju?

STANDARDY DLA HABILITACJI – NOWE MOŻLIWOŚCI?

Komitet Psychologii Polskiej Akademii Nauk podaje ważne kryteria, rekomendowane do spełnienia, w celu uzyskania stopnia doktora habilitowanego w dziedzinie psychologii na podstawie zbioru opublikowanych i powiązanych tematycznie artykułów naukowych. Jakie artykuły tworzą cykl publikacji? Jak traktować publikacje zespołowe? Po co jest potrzebny autoreferat i jakie kryteria powinien spełniać? Odpowiedzi na te pytania i o wielu innych wytycznych przeczytasz w numerze 2 Przeglądu Psychologicznego.


Tom 64 Nr 3 (2021)

MIGAWKA O POSTAWACH WOBEC SZCZEPIONEK NA COVID-19

Kto jest bardziej przychylny wobec szczepień przeciwko COVID-19? A kto jest zdystansowany? Czy osobiste doświadczenia w trakcie pandemii kształtują stosunek do szczepień? Czy znaczenie ma wiek? A może wykształcenie? Badacze z dwóch ośrodków uniwersyteckich przedstawiają wyniki badań empirycznych na ten temat.

OSOBOWOŚĆ, UWAŻNOŚĆ I ZDOLNOŚCI ILUZJONISTYCZNE

Badacze z Polski i Francji sprawdzili, jak cechy osobowości modelu Wielkiej Piątki wiążą się z poziomem uważności u Mistrzów Świata Sztuki Iluzji FISM. Dwie cechy osobowości mają znaczenie dla uważności. Jakie? Przegląd Psychologiczny publikuje pełne doniesienia z tych badań. Śmiało! Zajrzyj do środka 3 numeru.

DYSKALKULIA – NOWE ŚWIATŁO NA AKTUALNY PROBLEM

Chociaż jest bardzo wiele danych z badań dotyczących tej neurorozwojowej trudności, to jednak problem wymaga dalszego zgłębienia. Czy wpływ deficytów w zakresie matematyki na szacowanie miejsca liczb na osi może być widoczny w prostych zadaniach? Czy można stwierdzić różnice pomiędzy typowo rozwijającymi się dziećmi i tymi z niskim poziomem umiejętności matematycznych w odniesieniu do przeszacowywania i niedoszacowywania? Czy wykonanie zadań jest zależne od formatu liczby? Zespół badaczy z uniwersytetów: toruńskiego i gdańskiego stara się dopowiedzieć na te i inne, ważne pytania.

KIEDY WYSIŁEK KOGNITYWNY SPOTYKA EMOCJE?

Badacze z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego określili siłę i kierunek zależności pomiędzy inteligencją emocjonalną a potrzebą poznania w grupie osób z wysokimi osiągnięciami akademickimi. W artykule stawiane są stare pytania i formułowane nowe odpowiedzi. Badacze odważnie eksplorują przestrzeń poznania i emocji. Jakie konkluzje sformułowano? Zapraszamy do Przeglądu Psychologicznego, Numer 3! Tam dowiesz się więcej.

SKALA POSTAW WOBEC SENIORÓW

Czy we współczesnym świecie promującym młodość, siłę i witalność jest jeszcze miejsce na starość? Co faktycznie wiemy o postawach wobec starości? Starość budzi szacunek i uznanie? A co z uciążliwością starości, co z jej izolującym charakterem? Przedstawiamy problem nie z głównego nurtu codziennego życia. Jacek Łukasiewicz i Wiesław Kowalski w swoim artykule prezentują badania walidacyjne samoopisowej Skali Postaw Wobec Seniorów.

RELACJA TERAPEUTYCZNA – POLSKA ADAPTACJA NARZĘDZIA?

Relacja między pomagającym i otrzymującym pomoc uznawana jest za kluczowy czynnik zapewniający korzystne efekty psychoterapii. Pierwsza polska adaptacja skali Przymierza w działaniu, eksperymentalne dowody na jej trafność, wymiary sojuszu. Przegląd Psychologiczny publikuje ważny artykuł Tomasza Prusińskiego o narzędziu, na które wiele osób czekało od dawna.


Tom 64 Nr 4 (2021)

KWESTIONARIUSZ SPOŁECZNEGO UZNANIA W POLSKIEJ ODSŁONIE

Praktycy i badacze stresu traumatycznego eksplorują konstrukt społecznego uznania za ofiarę lub osobę ocalałą i przedstawiają narzędzie (SAQ) do jego pomiaru. Wieloaspektowa analiza dobroci pomiaru i jej wyniki gwarantują jakość narzędzia. Zapraszamy do zapoznania się z publikacją.

ROZDZIELCZOŚĆ CZASOWA A RODZAJE BŁĘDÓW W TEŚCIE MATRYC RAVENA

Przegląd Psychologiczny prezentuje pierwsze pilotażowe badanie, w którym wykazano związek czasowego opracowywania informacji na poziomie milisekund z typami błędów popełnianymi w teście inteligencji ogólnej. Bądź na bieżąco z zagadnieniem związku inteligencji ogólnej z czasowym przetwarzaniem informacji i pamięcią roboczą. Zapoznaj się z publikacją!

WIELE O IMPULSYWNOŚCI

Czy impulsywność jest cechą prawidłowo funkcjonujących osób czy wyłącznie składową zaburzenia psychicznego? Jakie są jej biologiczne podstawy? Czy impulsywność i skłonność do ryzyka to to samo? Czy możemy ją rzetelnie i trafnie mierzyć? Na te i wiele innych pytań znajdziecie odpowiedź w artykule naukowym Grzegorza Katy i Wiesława Poleszaka.

MOTYWY JA A AKURATNOŚĆ SAMOWIEDZY

Czym jest samowiedza? A czym motywy Ja? Czy można przewidywać akuratność samowiedzy na podstawie motywów autoewaluacyjnych? Czy motywy Ja działają razem czy osobno? Łukasz Miciuk odważnie eksploruje tą przestrzeń. Jakie konkluzje sformułował? Zapraszamy do Przeglądu Psychologicznego, Numer 4! Tam dowiesz się więcej.

(WEGE)OSOBOWOŚĆ

Owoce, warzywa, zero mięsa! Czy psycholog może coś jeszcze dopowiedzieć w tym temacie? Wybory żywieniowe, niskie tłuszcze, Estończycy, Australijczycy i Polacy. Czy można dorzucić coś jeszcze? Jasne! Osobowość! Ona tu również ma coś do powiedzenia. Co? Nie możemy zdradzić. Zajrzyj do Przeglądu Psychologicznego.

STATYSTYKA MA MOC

Wielkość próby i kryzys replikacyjny. Czym jest moc testu statystycznego? Jakie są problemy związane z analizą mocy nowym-starym narzędziem? Jak to wygląda od strony technicznej? Lilianna Jarmakowska-Kostrzanowska z Instytutu Psychologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu w swoim artykule podejmuje ważną tematykę. Nie przegap! Przeczytaj!