Warunki przyznawania rekomendacji PTP
psychologom ubiegającym się o pełnienie funkcji biegłych sądowych
zatwierdzone przez Zarząd Główny PTP w dniu 20 marca 2002 r.,
ze zmianami uchwalonymi przez ZG PTP
w dniach 23 marca 2011 r. oraz 26 marca i 25 czerwca 2014 r.
tekst ujednolicony
*Uwaga, w związku ze zmianami w Statucie, informacje dot. poniższej procedury są w trakcie aktualizacji. Prosimy w pierwszej kolejności zapoznać się z art.9 Statutu, a później z treścią procedury*
O uzyskanie rekomendacji biegłych sądowych mogą ubiegać się kandydaci, którzy poświadczonymi dokumentami potwierdzą spełnienie łącznie następujących warunków:
I. Wymogi formalne:
- Ukończone studia psychologiczne (kserokopia dyplomu magistra psychologii).
- Przynależność do Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.
- Minimum 5 lat pracy w zawodzie psychologa, w tym co najmniej 3-letnie doświadczenie w diagnozowaniu dzieci, młodzieży lub dorosłych (zaświadczenia).
- Dla osób, które nie są zatrudnione w żadnej placówce wymiaru sprawiedliwości lub świadczącej dla niego usługi - co najmniej miesięczny staż pod opieką psychologa w dowolnej placówce tego typu, np. RODK, zakładzie poprawczym i schronisku, zakładzie karnym, areszcie śledczym, psychiatrycznym oddziale obserwacyjnym (zaświadczenie).
- Półroczne przygotowanie do egzaminu dla biegłych pod kierunkiem opiekuna - biegłego sądowego posiadającego rekomendacje PTP:
- Zaliczony egzamin, który kandydat zdaje przed komisją egzaminacyjną, składającą się z 3 osób, powołanych przez przewodniczącego Komisji Rekomendacyjnej spośród jej członków i innych psychologów posiadających rekomendację PTP, a ponadto: sędziego lub prokuratora. W egzaminie może także uczestniczyć opiekun kandydata, jednak bez głosu stanowiącego.
W trakcie egzaminu kandydat:
- przedstawia wybrany przez siebie przypadek,
- broni 2 przypadków, wybranych przez Komisję, z 10 przedłożonych przez kandydata,
- odpowiada na pytania, których zakres został sformułowany w części dotyczącej wymogów merytorycznych.
II. Wymogi merytoryczne:
- Podstawowa wiedza z zakresu prawa dotycząca roli biegłego i ekspertyzy psychologicznej (dostosowane do działu, w którym kandydat ubiega się o rekomendację przepisy k.p.k., k.p.c., ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich, kodeksu pracy, ustawy o ochronie zdrowia psychicznego, ew. inne przepisy istotne dla wybranego działu psychologii sądowej, np. kodeksu drogowego, ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii, ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi).
- Wiedza i doświadczenie dostosowane do działu psychologii sądowej, w którym kandydat ubiega się o rekomendację:
- problematyka nieletnich,
- problematyka rodzinna i opiekuńcza,
- problematyka dorosłych sprawców przestępstw (ocena poczytalności, działania w stanie silnego wzburzenia, motywacji wyjaśnień, motywów działania, propozycje dotyczące stosowania środków zabezpieczających itp.),
- problematyka sprawców wypadków w pracy lub wypadków drogowych,
- problematyka zeznań świadków,
- problematyka uzależnień,
- problematyka związana z procesem cywilnym (dokonywania czynności prawnych, ubezwłasnowolnienia, odszkodowania za doznane krzywdy, oceny stanu psychicznego osób poszkodowanych itp.),
- typowanie nieznanych sprawców.
Kandydat może ubiegać się o rekomendację w zakresie jednego lub kilku wyżej wymienionych działów psychologii sądowej.
W celu uzyskania rekomendacji biegłego psychologa niezbędne jest dodatkowo przedstawienie następujących dokumentów:
- wypełnionej ankiety (ankieta.doc).
- pisemnej opinii opiekuna kandydata na biegłego poręczającej teoretyczną wiedzę kandydata i doświadczenie zawodowe na podstawie półrocznego przygotowywania kandydata do egzaminu oraz konsultacji przygotowanych przez niego opinii sądowych.
- podpisanej deklaracji (deklaracja) przestrzegania kodeksu etyczno-zawodowego psychologa,
- 10 opinii sądowych opracowanych samodzielnie przez kandydata lub w charakterze współpracownika oraz listę opinii przygotowanych w ciągu ostatnich 3 lat.
- kserokopii dokumentu poświadczającego dokonanie opłaty egzaminacyjnej rekomendacyjnej w wysokości 0,15 średniej pensji krajowej; aktualna wysokość kwoty podana jest poniżej,
- aktualnego zaświadczenia o przynależności do Polskiego Towarzystwa Psychologicznego i potwierdzenia bieżącego opłacenia składek.
Postępowanie rekomendacyjne
- Wypełnioną ankietę wraz kompletnymi dokumentami należy przesłać na adres: Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, ul. Stawki 5/7, 00-183 Warszawa lub złożyć bezpośrednio w biurze Zarządu Głównego PTP.
- Zarząd Główny przedstawia złożone dokumenty Komisji Rekomendacyjnej Biegłych Sądowych. Zasady działania i tryb pracy Komisji ustala odrębnie regulamin zatwierdzony przez Zarząd Główny.
- O przyznaniu rekomendacji lub odmowie jego przyznania, Komisja Rekomendacyjna Biegłych Sądowych powiadamia kandydata pisemnie w ciągu 30 dni od egzaminu rekomendacyjnego. Decyzja pozytywna wymaga zatwierdzenia przez Zarząd Główny. Decyzja negatywna powinna zawierać uzasadnienie wraz z pouczeniem o możliwości odwołania się od niej do Komisji Odwoławczej ds. rekomendacji biegłych sądowych. Zasady działania i tryb pracy Komisji Odwoławczej ustalone są odrębnie.
- Zarząd Główny zawiadamia kandydata pisemnie o zatwierdzeniu przyznanej rekomendacji. Wydanie dokumentów rekomendacyjnych składających się z dyplomu i legitymacji w języku polskim nastąpi po uregulowaniu opłaty za przyznanie rekomendacji. Wzory dokumentów ustala Zarząd Główny.
- Opłata rekomendacyjna stanowi 0,1 przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za poprzedni rok kalendarzowy i jest ustalane corocznie. Wysokość opłaty ustala Zarząd Główny i ogłasza w komunikacie na stronie internetowej.
- Opłata za egzamin rekomendacyjny wynosi 0,15 przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za poprzedni rok kalendarzowy i jest ustalana corocznie. Wysokość opłaty ustala Zarząd Główny i ogłasza w komunikacie na stronie internetowej.
- Opłaty rekomendacyjne wnosi się na rachunek bankowy Zarządu Głównego wskazany w komunikacie na stronie internetowej.
Odnawianie ważności rekomendacji
- Rekomendacja biegłego sądowego ważna jest przez 7 lat od daty jej zatwierdzenia przez Zarząd Główny PTP.
- Na co najmniej 3 miesiące przed upływem terminu utraty ważności rekomendacji Zarząd Główny pismem, za potwierdzeniem odbioru, informuje biegłego sądowego o konieczności jego odnowienia.
- Rekomendowany biegły sądowy w celu odnowienia ważności certyfikatu składa: wniosek, zawierający:
- wykaz opinii opracowanych dla organów wymiaru sprawiedliwości w tym okresie,
- informację o uczestnictwie w szkoleniach, konferencjach, sympozjach czy warsztatach po uzyskaniu rekomendacji
- brak postępowania dyscyplinarnego, które zostało zakończone negatywną oceną pracy biegłego przez powołane do tego instytucje (np. organy wymiaru sprawiedliwości, Sąd Koleżeński PTP itd.)
- informacje o podjęciu opieki merytorycznej nad kandydatami do rekomendacji, jeśli taka była prowadzona
- oświadczenie, że od czasu uzyskania rekomendacji nie zaszły w jego życiu zawodowym lub osobistym zmiany, które znacznie utrudniłyby lub wykluczały z przyczyn etycznych, profesjonalnych lub innych funkcjonowanie w roli biegłego sądowego.
Wniosek o odnowienie ważności rekomendacji rozpatruje Komisja Rekomendacji Biegłych Sądowych. Od decyzji negatywnej przysługuje procedura odwoławcza na zasadach i w trybie analogicznym do procedury rekomendacyjnej.
- Opłata za odnowienie ważności certyfikatu wynosi 50% opłaty rekomendacyjnej.
- Nie złożenie wniosku o odnowienie rekomendacji przed upływem terminu jej ważności powoduje jego wygaśnięcie.
III. Zasady wycofywania rekomendacji
Rekomendacja jest wycofywana przez Zarząd Główny PTP na wniosek Komisji Rekomendacyjnej Biegłych Sądowych.
- utrata prawa wykonywania zawodu,
- naruszenie przepisów kodeksu etycznego stwierdzone przez Sąd Koleżeński PTP, rekomendacja może zostać na wniosek Sądu Koleżeńskiego zawieszona,
- naruszenie przepisów dotyczących biegłych sądowych stwierdzone decyzją Prezesa Sądu Okręgowego,
- brak odnowienia rekomendacji ze względu na niespełnienie odpowiednich do tego warunków,
- ze względów formalnych, np. kiedy osoba rekomendowana przestaje być członkiem PTP
Zasada wycofywania rekomendacji dotyczy wszystkich biegłych rekomendowanych przez PTP.
IV. Uwagi dodatkowe:
- Lista rekomendowanych biegłych jest aktualizowana na stronie internetowej PTP.
- Pomoc w przygotowaniu do egzaminu z wiedzy we wskazanych działach psychologii sądowej stanowią szkolenia organizowane przez IES lub inne instytucje, których program zatwierdzony zostanie przez PTP.
- Organem powołującym biegłych jest sąd, który może uwzględnić rekomendacje PTP. PTP będzie przesyłać Sądom Okręgowym aktualne listy osób rekomendowanych.
V. Uzyskiwanie rekomendacji w trybie przyspieszonym
O rekomendację w tym rybie może się ubiegać kandydat spełniający następujące wymogi:
- ukończone studia psychologiczne (kserokopia dyplomu magistra psychologii),
- przynależność do Polskiego Towarzystwa Psychologicznego,
- co najmniej 10-letnie doświadczenie zawodowe w jednym lub więcej wymienionych działów psychologii sądowej i 8-letni staż w charakterze biegłego sądowego wydającego opinie w ramach instytucji, z listy biegłych, bądź powoływanego ad hoc i wydającego co najmniej 5 opinii rocznie,
- stałe podnoszenie kwalifikacji zawodowych, m.in. przez udział w szkoleniach i konferencjach (bierny lub czynny), prowadzenie badań naukowych w zakresie psychologii sądowej w działach, w których ubiega się o o rekomendację
- przedstawienie 3 opinii w każdej z dziedzin psychologii sądowej, w której osoba ta ubiega się o rekomendację.
Przedłożone opinie są podstawą oceny wniosku kandydata i podlegają analizie Komisji Rekomendacyjnej, która na jej podstawie formułuje wniosek do Zarządu Głównego o przyznanie rekomendacji w trybie przyspieszonym. W przypadku wątpliwości i pytań przed sformułowanie wniosku Komisja zaprasza kandydata na rozmowę.
Tryb przyspieszony obowiązywać będzie przez 4 lata: od 1 stycznia 2015 roku do 31 grudnia 2018 roku (termin przedłużony).
VI. Okres przejściowy i okresy ważności przyznanych rekomendacji
- Procedury rekomendacyjne, rozpoczęte przed wejściem w życie uchwały toczą się według dotychczasowych zasad, chyba, że postępowanie według nowych zasad kandydat uzna za korzystniejsze.
- Okres ważności rekomendacji biegłych sądowych, uzyskanych w okresie do końca 2008 roku upływa z końcem 2015 roku.
- Okres ważności rekomendacji biegłych sądowych, uzyskanych w okresie od 1 stycznia 2009 do dnia wejścia w życie niniejszej uchwały wynosi siedem lat liczonych od daty wejścia w życie uchwały.
- Niezłożenie wniosku o odnowienie ważności uzyskanego certyfikatu przed upływem wyznaczonych terminów spowoduje jego wygaśnięcie.
Opłaty:
I rata za egzamin rekomendacyjny 0,15 = 849,38 zł netto
opłata 1044,74 zł
II rata opłata rekomendacyjna 0,10 = 566,25 zł netto
opłata 696,49 zł
Odnowienie: 50% opłaty rekomendacyjnej do uregulowania jednorazowo przy składaniu wniosku.
Opłatę wnosi się razem ze złożeniem wniosku o rekomendacje.
Opłaty są ustalane corocznie. Należy je wnosić na konto:
Polskie Towarzystwo Psychologiczne Zarząd Główny
00-183 Warszawa, ul. Stawki 5/7
PKO BP S.A. I/O Warszawa
nr 45 1020 1013 0000 0802 0002 9058
z dopiskiem: rekomendacja biegłego sądowego
Niezwłocznie po dokonaniu wpłaty prosimy o przysłanie na adres finanse@psych.org.pl danych do faktury ze wskazaniem tytułu wpłaty. Bez tej informacji faktura zostanie wystawiona na płatnika, którego dane będą zawarte w przelewie.
