Aktualność

"Klęska żywiołowa - jak mądrze pomagać" - podsumowanie seminarium prof. Bogdana Zawadzkiego

W niedzielę 20 października 2024 r. odbyło się ostatnie w tym roku, czwarte spotkanie cyklu
Klęska żywiołowa – jak mądrze pomagać.
Zaproszenie do spotkania się z nami przyjął Pan prof. Bogdan Zawadzki. Podzielił się doświadczeniem z poprzednich wielkich powodzi, a wystąpienie zatytułował „Pomoc w wychodzeniu z kryzysu związanego z powodzią: wnioski z badań powodzian 1997-2010".

Pomoc kryzysowa, pomaganie osobom, uczestnikom katastrof żywiołowych lub innych kryzysów wymaga zaoferowania szerokiej i specyficznej pomocy oraz wielopoziomowego zaangażowania ich własnych zasobów (własnych-wewnętrznych, indywidualnych, rodzinnych, sąsiedzkich, lokalnych, ale też centralnych), aby poczuli się bezpiecznie, normalnie i lepiej. Pan Profesor zaakcentował wszechstronny charakter pomocy – od rzeczowej, finansowej, po informacyjną organizacyjną oraz profesjonalną pomoc psychologiczną.

Choć wydaje się to być oczywiste, to niesiona pomoc powinna być zawsze adekwatna, elastyczna, a nie sztywna i intruzywna. Celem pomocy ma być poprawa warunków życia oraz przywrócenie poczucia bezpieczeństwa, zniwelowanie dystresu i poprawa stanu psychicznego. Podkreślał również, że jednym z zawsze dostępnych lekarstw na własne emocje jest działanie.


Reakcja na traumatyczne wydarzenie ma swoją dynamikę i następujące po sobie fazy, co determinuje ofertę pomocową:
1. Ostra reakcja na stres, która rozpoczyna się w 1. godzinie i trwa blisko 48 h. od wydarzenia
2. Ostre zaburzenie stresowe od 2. dnia do końca pierwszego miesiąca
3. Zaburzenie stresowe pourazowe, które może potem rozwinąć się i mieć charakter ostry - od 1. do 3. miesięcy
4. Zaburzenie stresowe przewlekłe, które trwa powyżej 3. miesięcy. Istnieje też ryzyko rozwinięcia się PTSD o opóźnionym początku, czyli około 6 miesiąca. Wśród osób, które doświadczyły wyjątkowo urazowego doświadczenia, gdy po 2 latach nadal będą występowały silne reakcje na to wydarzenie, może dojść do trwałej zmiany osobowości.

Pan Profesor wskazał tzw. indeks predykcyjny, który jest próbą wyłaniania grupy czynników ryzyka, których zidentyfikowanie u osób doświadczających katastrofy powodzi pozwala z większą dokładnością wyodrębnić te osoby, u których ryzyko rozwinięcia się PTSD jest większe niż u innych. Dlatego nie ma i nie może być nigdy jednego modelu myślenia i pomagania wśród osób doświadczających katastrof masywnych, klęsk żywiołowych.

Pan Profesor walczy z mitem natychmiastowej pomocy psychologicznej, która może przynieść wręcz odwrotne skutki, co roboczo nazwał „bulwersującym stwierdzeniem/stanowiskiem”. Uważa, że osoby dotknięte „katastrofą powodzi, klęską żywiołową, potrzebują normalności i normalnego traktowania, choć mogą nie być w stanie w tym momencie o tym mówić. Stał się też rzecznikiem wszystkich dotkniętych klęską i w ich imieniu wypowiedział: „Traktuj mnie normalnie” Normalnie. Jak drugiego człowieka, który przeżył trudne chwile, ale nie jest ani ubezwłasnowolniony, ani zaburzony. I choć
wymaga pomocy, to ma prawo decydować o sobie i o tym, czy, kiedy i z kim chce się dzielić
swoimi przeżyciami.

Z uwagi, że niedawno minął miesiąc od wystąpienia fali powodziowej, pan Profesor stwierdził, że teraz uważna obserwacja powinna ustąpić miejsca potrzebie rozpoznania ryzyka PTSD i kierowania/proponowania osobom, u których zostanie ono rozpoznane do podjęcia skutecznej terapii, szczególnie w nurcie poznawczo-behawioralnym, które uznaje się jako najskuteczniejsze.


Z wszystkich wystąpień w ramach zorganizowanego przez Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Psychologicznego cyklu: Klęska żywiołowa - jak mądrze pomagać”, z wypowiedzi zaproszonych gości, wybitnych specjalistów - prof. Krzysztofa Kaniastego, Pani Katarzyny Schweiger-Komorowskej, dr Karoliny Appelt oraz prof. Bogdana Zawadzkiego, wybrzmiało, że pierwsza pomoc psychologiczna dedykowana osobom dotkniętym powodzią, wymaga życiowej mądrości, uważności, dyskrecji oraz niesienia takiej pomocy, która pomaga potrzebującym pomóc sobie samym oraz takiej, która udzielana jest im „zza kurtyny”. Pomagający mają być przez chwilę „płatami czołowymi” osób w kryzysie.


Na zakończenie umówiliśmy się, że spotkamy się wszyscy za kilka miesięcy, aby zrobić tzw. follow up. Podsumujemy wtedy nasze działania, albo omówimy to czego nie zrobiliśmy jako psychologowie, interwenci, osoby pomagające. Tak więc wyczekujcie Państwo na kolejne zaproszenie w cyklu „Klęska żywiołowa – jak mądrze pomagać” w marcu 2025 roku.


Wszystkim Państwu – uczestnikom niedzielnych spotkań serdecznie dziękujemy za obecność, refleksję i głosy w dyskusji. Do zobaczenia.


Więcej aktualności
Oddziały PTP Zarząd Główny

Zwołanie Nadzwyczajnego Walnego Zebrania Oddziału w Warszawie 1.03.2025 r.

PTP Różne

Sprawozdanie z posiedzenia Komisji Zdrowia z dnia 6.02.2025 r. EBM vs. pseudonauka

Konferencje

Konferencja sejmowa pt.: „Tytoń i alkohol. Czy one rządzą nami, czy my rządzimy nimi?” – spostrzeżenia pokonferencyjne